-Hvað er „nýtt“ í nýju þolmyndinni?-
Þá er loksins komið að því sem sárafáir hafa beðið spenntir eftir. Úttekt mín á nýju þolmyndinni byggð á verkefni sem ég skilaði í íslenskum mállýskum í HÍ.
Ýmsir fræðimenn sem rannsakað hafa nýju þolmyndina vilja meina að í raun og veru sé um að ræða einhvers konar ópersónulega germynd (þetta eru þó ekki allir sammála um). Svo virðist sem gömlu þolmyndinni sé slengt saman við hefðbundna germynd þannig að út kemur hin nýja þolmynd. Það sem er „nýtt“ í nýju þolmyndinni er að í staðinn fyrir ákveðinn geranda kemur hið ópersónulega það og verður að einhvers konar geranda í setningunni.
En hvers konar setningar gætu verið fyrirmyndir nýju þolmyndarinnar?
Það var farið víða í ferðalaginu. Það var dansað kringum tréð. Það var litlum strák hrint á leiðinni í skólann. Það var hrint litlum strák á leiðinni í skólann.
Allar þessar setningar hér að ofan gætu verið fyrirmyndir nýju þolmyndarinnar. Barni, sem hefur búið sér til málfræði sem leyfir nýju þolmyndina, gæti þótt svo eðlilegt að beita leppnum það að það fer að nota hann líka þegar það býr til hefðbundna þolmyndarsetningu. Munurinn verður bara sá að leppurinn það verður að nokkurs konar geranda í setningunni og hið eiginlega viðfangsefni setningarinnar (t.d. litli strákurinn sem var hrint) verður ákveðið.
Það var hrint stráknum á leiðinni í skólann.
Vona að lesendur séu einhvers vísari um nýju þolmyndina.
Góðar stundir.